ދައުލަތުގެ ޚަރަދުތައް ފޫބެއްދުމަށް ސަރުކާރުން ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހަށް 5.1 ބިލިޔަން ރުފިޔާގެ ސަޕްލިމެންޓަރީ ބަޖެޓެއް ހުށަހަޅައިފި އެވެ. ސަޕްލިމަންޓްރީ ބަޖެޓު ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހަށް ހުށައެޅުއްވީ ފިނޭންސް މިނިސްޓަރު މޫސާ ޒަމީރެވެ.

ސަޕްލިމެންޓަރީ ބަޖެޓާ އެކު ޖުމްލަ ބަޖެޓުގެ ޑެފިސިޓް 18 ބިލިއަނަށް އަރައިގެންދާނެ އެވެ. ސަޕްލިމެންޓަރީ ބަޖެޓުގެ ޖުމްލައަކީ 5،119،508،129 ރުފިޔާ އެވެ.

ސަރުކާރުން ހުށަހެޅި 5.1 ބިލިޔަން ރުފިޔާގެ ސަޕްލިމެންޓަރީ ބަޖެޓުގެ ތެރޭގައި ހިމެނެނީ ރިކަރަންޓް ޚަރަދުގެ ގޮތުގައި 1.5 ބިލިއަން ރުފިޔާ އަދި ކެޕިޓަލް ޚަރަދުގެ ގޮތުގައި 3.5 ބިލިޔަން ރުފިޔާ އެވެ.

ސަޕްލިމެންޓަރީ ބަޖެޓް ބަޔާން މަޖިލީހަށް ހުށައަޅުއްވަމުން ފިނޭންސް މިނިސްޓަރު މޫސާ ޒަމީރު ވިދާޅުވީ މި އަހަރަށް ފާސްކޮށްފައިވާ ބަޖެޓަކީ ނިމިދިޔަ ސަރުކާރުން އެކުލަވާލާފައިވާ ބަޖެޓެއް ކަމަށެވެ. އަދި ޚަރަދުތައް ކުޑަކޮށް ދެއްކުމަށްޓަކައި މި އަހަރުގެ ޖުލައި މަހުން ފެށިގެން ރިފޯމްތަކެއް އަންނާނެ ކަމަށް ބަލައިގެން ބަޖެޓު އެކުލަވާލިއިރު، އެ ރިފޯމްތައް އެކީގައި ތަންފީޒުކުރެވޭނެ ގޮތަށް އެކުލަވާލާ ފަރުމާ ކުރުމުގެ ޒިންމާ ނިމިދިޔަ ސަރުކާރުން އަދާކޮށްފައިނުވާ ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

ކުރީ ސަރުކާރާ ޚިލާފަށް، މި ސަރުކާރުން ސަޕްލިމަންޓް ހުށަހަޅާފައިވަނީ މާލިއްޔަތުގެ ގާނޫނުގައި ވާގޮތަށް ކުރިއަށް އޮތް މަސްތަކުގައި ހިނގާނެކަމަށް ލަފާކުރާ ޚަރަދުތައް ކުރިއާލައި ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހަށް އިއުލާނުކޮށް ހުއްދަ ހޯދުމަށް އެދުމުގެ ތެރެއިންކަމަށް ޒަމީރު ވިދާޅުވި އެވެ.

ސަޕްލިމަންޓްރީ ބަޖެޓެއް ހުށަހެޅި މައިގަނޑު ސަބަބުތައް:

  • ރައީސް މުހައްމަދު މުއިއްޒުގެ ސަރުކާރުގެ ތަސައްވުރާއި ވިސްނުން މިއަހަރުގެ ބަޖެޓުގައި ފުރިހަމައަށް ހިމަނާފައިނުވުން
  • ބަޖެޓުގައި ހިމަނާފައިވާ ރިފޯމްތައް ތަންފީޒުކުރަން ކުރަންޖެހޭ މަސައްކަތްތަކުގެ ބޮޑުބައި ކުރަންޖެހުމުން، އަންދާޒާކޮށްފައިވާ މިންވަރަށްވުރެ ވަގުތު ނަގައި، ޚަރަދު އިތުރުވާނެކަމަށް ލަފާކުރުން. ސަރުކާރުގެ އަމާޒަކީ ޚަރަދު ކުޑަކުރުމަށް ނިޒާމީގޮތުން ގެންނަންޖެހޭ ބަދަލުތައް ނަގާ ގަޑީގައިވެސް، ސަރުކާރުން ރައްޔިތުންނަށް ފޯރުކޮށްދޭންޖެހޭ ޚިދުމަތްތައް ހުއްޓުމެއްނެތި ފޯރުކޯށްދިނުން
  • މެޑިކަލް ކޮންސިއުމަބަލްސްގެ ޚަރަދު އަންދާޒާކޮށްފައިވާ މިންވަރަށްވުރެ އިތުރުވުން- އިންޑިރެކްޓް ސަބްސިޑީތަކަށް ކުރާ ހޭދަ އިތުރުވާނެކަމަށް ބެލެވުން
  • މިއަހަރު ސްޓުޑަންޓް ލޯން ސްކީމުގެ ދަށުން އިތުރު ދަރިވަރުންނަށް ލޯން ދޫކުރުމަށް
  • ޕީއެސްއައިޕީގެ މަޝްރޫޢުތައް ހުއްޓުމެއްނެތި ކުރިއަށް ގެންދިއުމަށް ދެ ބިލިއަން ރުފިޔާ މި ސަޕްލިމެންޓަރީ ބަޖެޓުގައި ހިމެނޭ. މިއީ ފާއިތުވި އަހަރުގެ ބިލުތަކަށް ފައިސާ ދެއްކުމަށާއި، އަލަށް ފަށާފައިވާ މެގަ މަޝްރުއޫތަކުގެ ދުވެލި އަންދާޒާކުރި މިންވަރަށް ވުރެ ބާރަށް ހިނގާފައިވާތީ އެ މަޝްރޫއުތަކަށް ފައިސާ ދެއްކުމަށާއި، އަންޑަ- ވެލިއު ކޮށްގެން ބަޖެޓުގައި ހިމަނާފައިވާ މަޝްރޫއުތައް ކުރިއަށްގެންދަން ބޭނުންވާ ޖާގަ ހޯދުމަށް

މިއަހަރަށް ފާސްކުރި ބަޖެޓުގައި ހިމެނޭ މަޝްރޫއުތަކުގެ ކޮންޓްރެކްޓް އަގުގެ ޖުމްލަ ހިސާބުކުރުމުން 36 ބިލިޔަން ރުފިޔާއަށް ވުރެ އިތުރުވެފައިވާކަން ދެނެގަނެވިފައިވާ ކަމަށް ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީން ބުނެ އެވެ. އަދި މިދިޔަ އަހަރުގެ ގިނަ މަޝްރޫޢުތަކެއް އެވޯޑުކޮށް، އެޑްވާންސް ޕޭމަންޓް ހަދާފައިވާއިރު، ފިސްކަލް ހާލަތަށް ރިއާޔަތްކޮށް ދެމެހެއްޓެނިވި މިންވަރެއްގައި މި ދާއިރާގެ ޚަރަދު ހިފެހެއްޓުމުގެ ވިސްނުން ގެންގުޅެފައި ނުވާކަން ފާހަގަކުރެވިފައިވާ ކަމަށް އެ މިނިސްޓްރީން ބުނެ އެވެ.

ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީން ބުނީ މި ސަޕްލިމެންޓަރީ ބަޖެޓަށް ބޭނުންވާ ފައިސާ ހޯދުމަށް ރާވާފައިވަނީ ޕްރޮޖެކްޓް ލޯންތަކުންނާއި ރާއްޖޭގެ ފަރާތްތަކުން ލޯން ހޯދައިގެންނާއި ޓްރެޜަރީ ބިލު ވިއްކައިގެން ކަމަށެވެ. މިގޮތުން މި ސަޕްލިމެންޓަރި ބެޖެޓު ފައިނޭންސްކުރަން ރާވާފައި ވަނީ ބޭރުގެ ފަރާތްތަކުން އެއް ބިލިއަން ރުފިޔާ އަދި ރާއްޖޭގެ ފަރާތްތަކުން ތިން ބިލިޔަން ރުފިޔާ ހޯދައިގެން ކަމަށް އެ މިނިސްޓްރީން ބުނެ އެވެ.

ސަޕްލިމެންޓަރީ ބަޖެޓާއެކު، 2024 ވަނަ އަހަރުގެ ބަޖެޓުގެ ޖުމްލަ އަދަދު ވަނީ 55 ބިލިޔަން ރުފިޔާއަށް އިތުރުވެފަ އެވެ. އަދި ސަޕްލިމެންޓަރީ ބަޖެޓްގެ އާމްދަނީ ހިމަނައިގެން އާމްދަނީ އާއި ހިލޭ އެހީގެގޮތުގައި ލިބޭނެ ކަމަށް ލަފާކުރަނީ 34 ބިލިއަން ރުފިޔާ އެވެ. މިއާއެކު ސަޕްލިމެންޓަރީ ބަޖެޓުގެ އޯވަރޯލް ޑެފިސިޓަކީ 4 ބިލިއަން ރުފިޔާ އެވެ. އެހެންކަމުން މިއަހަރުގެ ބަޖެޓް ޑެފިސިޓް އަދި ސަޕްލިމެންޓަރީ ބަޖެޓާއެކު އިތުރު ވެގެންދާނީ 18 ބިލިޔަން ރުފިޔާ އަށެވެ.

މިއީ އުފެއްދުންތެރިކަމުގެ ނިސްބަތުން 16 އިންސައްތަ އެވެ. މިއާއެކު އަހަރު ނިމޭއިރު ދައުލަތުގެ ދަރަނި ހުންނާނީ އުފެއްދުންތެރިކަމުގެ ނިސްބަތުން 118 އިންސައްތައިގައކަމަށް ސަރުކާރުން ލަފާކުރެ އެވެ.

މިދިޔަ އަހަރު ދައުލަތުގެ ޚަރަދުތައް ފޫބެއްދުމަށް 6.5 ބިލިއަން ރުފިޔާގެ ސަޕްލިމެންޓަރީ ބަޖެޓެއް ފާސްކޮށްފައިވެ އެވެ.